prz
Do najważniejszych czynników, które wpływają na pogorszenie zdrowia i przedwczesną śmiertelność mieszkańców Europy należą, oprócz chorób związanych z nadciśnieniem, wysokim poziomem cholesterolu i nadwagą, zażywanie narkotyków, palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu. Światowa Organizacja Zdrowia umieszcza alkohol na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia całej naszej populacji. Problemem alkoholowym dotkniętych jest w naszym kraju ok. 6 mln mieszkańców.
Liczba ta dotyczy przede wszystkim osób, które piją alkohol w sposób szkodliwy lub też uzależnionych. Dodaje się do niej również ich bliskich, którzy z powodu ich picia cierpią i doświadczają różnorodnych życiowych trudności. Ta liczba zapewne robi wrażenie, ale przekłada się także na indywidualne doświadczenie każdego z nas. Większość z nas ma w swoim otoczeniu kogoś (kobietę lub mężczyzną), kogo ten problem dotyczy.
Alkohol, a konkretnie alkohol etylowy, jest substancją psychoaktywną. Wbrew wielu opiniom nie jest żadnym lekarstwem, a wielokrotnie jest określany jako najstarszy narkotyk świata. Szybko przenika do układu nerwowego, a jego działanie zależy od poziomu jego stężenia we krwi. Jest tzw. depresantem, co oznacza, że depresyjnie (spowalniająco, usypiająco) działa na układ nerwowy. Ponadto jego działanie ma charakter dwufazowy, ponieważ można w nim wyodrębnić dwie fazy. Faza narastania przyjemności, występuje gdy stężenie alkoholu we krwi wzrasta. Po niej następuje faza złego samopoczucia, gdy jego stężenie maleje w procesie spalania go przez wątrobę.
Chociaż konsumpcja alkoholu dla wielu osób wiąże się z doświadczaniem przyjemności, to jednak zwiększa ona ryzyko powstawania wielu szkód społecznych i zdrowotnych. Ryzyko jest tym większe, im większe jest spożycie alkoholu. Wraz z nim nasilają się takie szkody i negatywne zjawiska społeczne, jak przestępczość (bójki, uszkodzenia ciała, gwałty, zabójstwa), wypadki drogowe i inne. Jest przyczyną wielu dramatycznych wydarzeń w życiu rodzinnym, jak rozwody, samobójstwa, przemoc.
Ważne jest także to, że zdecydowanie szkodzi naszemu zdrowiu:
- negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego, co skutkuje np. obniżoną sprawnością intelektualną. Zaburza również funkcjonowanie emocjonalne, przez co prowadzi do zachowań agresywnych i autoagresywnych, potęguje ryzyko wystąpienia zaburzeń depresyjnych i lękowych,
- zwiększa ryzyko wystąpienia zapalenia trzustki i marskości wątroby,
- jest ważnym czynnikiem rakotwórczym, a jego nadmierne spożywanie może prowadzić do raka jamy ustnej, przełyku, tchawicy, wątroby, żołądka, jelita grubego i piersi,
- zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, a przez to udaru mózgu.
Alkohol jest także używką, która uzależnia. Ponadto jest przyczyną około 200 rodzajów chorób, w tym uszkodzeń ciała. Dlatego też bardzo ważną umiejętnością jest jego unikanie lub też rozsądne z niego korzystanie.
Światowa Organizacja Zdrowia wyróżnia dzisiaj cztery podstawowe wzory spożywania alkoholu:
- Picie o niskim poziomie ryzyka – to spożywanie alkoholu okazjonalne, w niewielkich ilościach, niepowodujące ani stanów upojenia, ani szeroko rozumianych szkód zdrowotnych. Przy takim sposobie picia ryzyko wystąpienia np. szkód zdrowotnych jest niskie (stąd nazwa).
- Picie ryzykowne – to spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościach (jednorazowo i w określonym czasie), które nie pociąga za sobą jeszcze konsekwencji zdrowotnych. Jeśli taki wzór picia się utrzyma, to z pewnością się one pojawią.
- Picie szkodliwe – to spożywanie alkoholu, które prowadzi do wystąpienia szkód zdrowotnych.
- Uzależnienie od alkoholu – jest efektem długotrwałego i szkodliwego spożywania alkoholu, a także nadmiernego o nim myślenia i zaczyna dominować nad innymi zachowaniami człowieka. Uzależnienie rozpoznajemy na podstawie objawów.
Tomasz Głowik
No Comments