9 MIESIĘCY

29-32 tydzień ciąży

Twoje dzieciątko w 29 tygodniu waży mniej więcej tyle, ile dynia piżmowa. Jest coraz większe i coraz trudniej sprostać jego wymaganiom żywieniowym- będziesz potrzebowała dużo białka, witaminy C, kwasu foliowego oraz żelaza.

W 30 tygodniu Twoje dziecko jest już wielkości główki dużej kapusty. Jego wzrok nadal się rozwija, chociaż wciąż nie jest szczególnie wyostrzony. Nawet po narodzinach, dzieci utrzymują zamknięte oczy przez większą część dnia, a po ich otwarciu zwracają głównie uwagę na zmiany światła. Są w stanie dostrzec jedynie te przedmioty, które znajdują się w odległości zaledwie kilku centymetrów od ich twarzy.

Wielkość mniej więcej kokosa Twoje dziecko osiąga w 31 t.c. i właśnie rozpoczyna etap szybkiego wzrostu. Może kręcić główką, wiercić się, a nawet dawać kopniaki, które wybudzą Cię ze snu. Wszystko to jednak świadczy o tym, że maleństwo jest aktywne i zdrowe. Ciałko dziecka robi sie coraz bardziej pulchne by gromadzić zapasy tłuszczu.

Dziecko w 32 tygodniu zajmuje coraz więcej miejsca w Twojej macicy- waży teraz około 1700 g i mierzy 42,5cm  od główki do stóp. Wspólnie przybieracie na wadze około 500g tygodniowo- o połowę tego zwiększa swoją wagę dziecko, o drugą połowę Ty. Maleństwo ma już wykształcone paznokcie. Może się też pochwalić czupryną włosów na głowie.

Lekarz prowadzący może Cię poprosić o liczenie kopniaków w brzuch, które posyła Ci Twój malec. Dzięki temu, dowiesz się jaka jest standardowa aktywność dziecka (a jest coraz większa!) by móc reagować, gdy liczba kuksańców się niepokojąco zmniejszy i poinformować o tym lekarza.

Zgaga i zaparcia potrafią dać się we znaki. Winny jest progesteron – hormon ciążowy, który rozluźnia tkankę mięśniową gładką w całym ciele, również w przewodzie pokarmowym. To rozluźnienie, w połączeniu z „tłokiem” w brzuchu, spowalnia trawienie. Osłabione trawienie może powodować gazy i zgagę (zwłaszcza po dużym posiłku) a nawet zaparcia

Z kolei rosnąca macica, może przyczyniać się do powstania hemoroidów- obrzęków naczyń krwionośnych w okolicy odbytnicy. Są one powszechne u ciężarnych i zazwyczaj ustępują w ciągu kilku tygodni po porodzie. Jeśli dolega Ci swędzenie lub ból, spróbuj wymoczyć się w ciepłej wodzie lub nanieść zimne okłady lecznicze z oczaru wirginijskiego. Unikaj siedzenia i stania w jednym miejscu przez dłuższy czas. Porozmawiaj ze swoim lekarzem zanim sama, na własną rękę skorzystasz z dostępnych bez recepty środków. Koniecznie poinformuj lekarza, jeśli masz krwawienie z odbytu. Aby zapobiec zaparciom, spożywaj produkty bogate w błonnik, pij dużo wody i regularnie ćwicz

Niektóre kobiety cierpią na zawroty głowy przy zbyt szybkiej zmianie pozycji ciała. Aby uniknąć nieprzyjemności, staraj się kłaść na boku, a nie na plecach i podnosić się powoli.

Możesz odczuwać teraz zmęczenie, zwłaszcza jeżeli masz problemy ze spaniem. Innym dyskomfortem jest niezgrabność, co jest zrozumiałe. Nie tylko jesteś cięższa, ale przez wagę Twojego brzucha, ciało zmieniło swój środek ciężkości. Dodatkowo, dzięki zmianom hormonalnym, Twoje więzadła oraz stawy są poluzowane, co ma wpływ na zachwiania równowagi.

Luźne więzadła mogą sprawiać, że Twoje stopy zaczną się poszerzać, więc możliwe, że konieczne będą nowe buty w większym rozmiarze.

Powtórnie mogą Cię dopaść wahania nastroju, jako wynik zmian hormonalnych połączonych z nieprzyjemnymi dolegliwościami. Martwienie się przyszłością jaką przyniesie poród jest naturalne. Wiele kobiet obawia się o zdrowie swoje lub dziecka, mają też poczucie, że “nie są gotowe”. Jednak jeśli nie możesz się uwolnić od zmartwień, czujesz narastającą złość lub pobudzenie, porozmawiaj o tym z lekarzem. Być może jesteś 1 na 10 ciężarnych, które zmagają się z depresją

Możesz odczuwać od czasu do czasu napięcia mieśni macicy. To tak zwane skurcze Braxtona Hicksa, które często występuja w drugiej połowie ciąży. Trwają zazwyczaj około 30 sekund, są nieregularne i bezbolesne. Jednak jeżeli poczujesz regularne skurcze, mogą one zwiastować przedwczesny poród- natychmiast skontaktuj się z lekarzem lub położną. jeżeli pojawią się więcej niż cztery skurcze w przeciągu godziny. Innym alarmującym objawem będą częstsze upławy, bądź ich zmiana- na bardziej wodniste, ze śluzem, bądź zabarwione krwią (nawet zaróżowione), jak również: bóle brzucha, skurcze przypominające menstruacyjne, zwiększony ucisk w obszarze miednicy, ból dolnego odcinka pleców (zwłaszcza jeżeli nie odczuwałaś go wcześniej).

Możesz zauważyć wyciek siary, bądź mlecznego płynu z Twoich piersi. W takim wypadku skorzystaj z wkładek laktacyjnych, które ochronią ubranie przed zabrudzeniem. Nawet jeżeli nie masz tych oznak, Twoje piersi wytwarzaja siarę i mogą stawac się większe. Jeżeli potrzebujesz wygodniejszego biustonosza, kup od razu biustonosz dla matek karmiących i to przynajmniej o rozmiar większy od tego, który pasuje na Ciebie obecnie.

Aby sprostać rosnącym potrzebom Twoim i dziecka, ciśnienie krwi wzrasta o 40-50 procent w stosunku do stanu sprzed porodu. Możesz się uskarżać na płytszy oddech i uderzenia serca, gdyż Twoja macica uciska przeponę oraz żołądek. Aby zmniejszyć dolegliwości, staraj się spać podparta poduszkami oraz jedz mniej a częściej. Pamiętaj, żeby niezwłocznie informować o bólach dolnych partii pleców, gdyż może to zwiastować wcześniejszy poród. Niemniej, są też inne przyczyny, które powodują bóle tego odcinka kręgosłupa, jak rosnąca macica oraz zmiany hormonalne.

Skorzystaj z ostatnich dni “wolności”!

Rób wszystkie rzeczy, na które prawdopodobnie nie będziesz miała czasu po urodzeniu dziecka: filmy, maseczki, romantyczne kolacje z Twoim partnerem – wszystko, co sprawi Ci przyjemność.

Czas by zrobić zapasy!

W pierwszych tygodniach po porodzie, wyjście z domu będzie niemal niemożliwe. Warto się zaopatrzeć zawczasu w takie oto produkty:

  • pieluchy, chusteczki, krem na pośladki
  • przyrządy do pielęgnacji dziecka- cążki do paznokci, termometr, gruszka do czyszczenia nosa, smoczek
  • proszek do prania przyjazny dla skóry niemowląt
  • wkładki dla mamy (będziesz krwawić przez kilka tygodni po porodzie)

Na forach internetowych można spotkać zaniepokojone młode matki, które pytają: „piłam w ciąży alkohol, czy moje dziecko cierpi na FASD?”. Kiedy można podejrzewać FAS u nowonarodzonego dziecka i jak je rozpoznawać? Przypomnijmy raz jeszcze kryteria diagnostyczne:

  • Zahamowanie wzrostu w okresie płodowym lub późniejszym
  • Zmiany dysmorficzne twarzy
  • Nieprawidłowy rozwój OUN
  • Spożycie  alkoholu przez matkę w czasie ciąży

Noworodki narażone w okresie prenatalnym na ekspozycję alkoholu, znacznie częściej niż inne dzieci otrzymują  niższą punktację  Apgar po urodzeniu i rodzą się przedwcześnie z małą masą urodzeniową. Dzieci po intoksykacji wewnątrzmacicznej alkoholem często rodzą się „za małe” na swój wiek płodowy. Oceny wzrostu dziecka dokonujemy według specjalnych siatek centylowych. Zahamowanie wzrostu w okresie płodowym lub późniejszym rozpoznaje się  na podstawie przynajmniej jednej spośród cech:

  • Długość  i masa ciała urodzeniowa poniżej 10 centyla ( dotyczy to tylko noworodków)
  • Wzrost i masa ciała poniżej 10 centyla
  • Wskaźnik masy ciała w stosunku do wzrostu poniżej 10 centyla

Nie jest łatwo w pierwszych dniach po urodzeniu ocenić prawidłowo anatomię twarzy dziecka. Najbardziej charakterystyczne zmiany dysmorficzne twarzy mogą być bardzo dyskretnie wyrażone. Obejmują one: krótkie szpary powiekowe  (poniżej 3 centyla, poniżej 2SD), cienką górną wargę (4 lub 5 na skali), płaski rowek pomiędzy nosem a wargą (4 lub 5 na skali).

Zaburzenia, które będą widoczne już od pierwszych godzin życia to zaburzenia ssania i trudności w przystawianiu się dziecka do piersi. Trudności te wynikają ze słabo wykształconego odruchu ssania, osłabionej zdolności ssania, opóźnionego rozpoczęcia ssania i znacznie zmniejszonego ciśnienia ssania. Trudności z pobieraniem pokarmu mogą również wynikać z osłabienia mięśni biorących udział w połykaniu, jak i z nieprawidłowej budowy jamy ustnej (np. rozszczep podniebienia).

Nieprawidłowości i problemy w funkcjonowaniu układu nerwowego nowonarodzonego dziecka intoksykowanego wewnątrzmacicznie alkoholem wyrażają się poprzez: wzmożone lub obniżone napięcie mięśniowe, pobudzenie psychoruchowe, niewrażliwość lub nadwrażliwość na bodźce. Obecność drżeń, wzmożone napięcie mięśniowe, niepokój, nadmierne ruchy buzi, nieutulony płacz, nieprawidłowe odruchy bardzo zaburzają prawidłowe relacje matka – dziecko.

Zaburzenia snu u dzieci występują nawet wtedy, gdy poziom narażenia na alkohol w czasie ciąży był niski. Zaburzenia te charakteryzuje krótsze okresy głębokiego snu, krótsze okresy snu REM,  łatwość wybudzania się i większa aktywność ruchowa w czasie snu.

Najczęstsze dysfunkcje integracji sensorycznej spotykane u noworodków z FAS/FASD to: nadwrażliwość dotykowa, nadwrażliwość słuchowa, zaburzenia czucia temperatury, podwyższony próg bólu. Noworodek z FASD jest rozdrażniony, niespokojny, bardzo płaczliwy. Jego płacz o bardzo wysokim tonie jest niezwykle trudny do uspokojenia. Często rodzice potrząsają dzieckiem w celu uspokojenia, co przynosi odwrotny, często tragiczny skutek.

Do innych objawów klinicznych, które mogą także wystąpić w okresie noworodkowym należy hipotermia (łatwość oziębiania się), hipoglikemia (niskie stężenia glukozy we krwi), policytemia („zagęszczenie” krwi). Dzieci te o wiele częściej niż dzieci zdrowe narażone są na wystąpienie bezdechu, bradykardii, czy krwotoku z płuc. W przypadku braku informacji na temat spożycia alkoholu lub braku cech fenotypowych u noworodka, nie są to objawy wystarczająco charakterystyczne dla rozpoznania zespołu FAS.

U dziecka matki spożywającej alkohol, zwłaszcza w III trymestrze ciąży, występuje zespół abstynencyjny – pojawiają się objawy „odstawienia”. Takie dziecko charakteryzuje skrajny niepokój, pobudzenie, nadwrażliwość na dźwięki, zaburzony rytm dzień/noc. Drgawki u takiego dziecka mogą utrzymywać się w pierwszym miesiącu życia, podobnie jak zaburzenia snu i zaburzenia pracy jelit. Podobieństwo tych objawów do efektu zażywania przez matki narkotyków  wymaga rozszerzenia diagnostyki i przeprowadzenia badań w kierunku obecności narkotyków.

PAMIĘTAJ:

  • Nie określono dawki alkoholu-która byłaby bezpieczna dla płodu
  • FASD można w 100% zapobiec! Wystarczy zachować całkowitą abstynencję w czasie ciąży

 

dr n. med. Ewa Głuszczak-Idziakowska


Na podstawie:

  1. 1. https://www.babycenter.com/pregnancy
  2. 2. Ogston SA, Perry GP. Strategy of analysis and analysis  of pregnancy outcome. Int J Epidem 1992; 21: S45–S71.
  3. 3. Day NL, Richardson GA. Prenatal alcohol exposure: a continuum of effects. Sem Perinat 1991; 15: 271–279.
  4. 4. Coles CD. Early neurobehavioral assessment of children prenatally exposed to alcohol. In: Abel EL (ed.) Fetal Alcohol Syndrome: From Mechanism to Prevention. Boca Raton, FL: CRC Press, 1996; 145–170.
  5. 5. Hannigan J.H, Randall Armant D.R. Alcohol in pregnancy and neonatal outcome Seminars in Neonatology September  2000.

You Might Also Like

No Comments

    Leave a Reply